Mauretania Tingitana

Mauretania Tingitana

Math	talaith, Talaith Rufeinig
Prifddinas	Tanger
Sefydlwyd	40
Daearyddiaeth
Sir	diocese of Hispania
Gwlad	Moroco, Rhufain hynafol, yr Ymerodraeth Rufeinig
Cyfnod daearegol	yr Ymerodraeth Rufeinig
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Roedd Mauretania Tingitana yn dalaith o'r Ymerodraeth Rufeinig yn rhan orllewinol Gogledd Affrica. Roedd yn cynnwys y diriogaeth sy'n awr yn rhan ogleddol Moroco, gan gynnwys hefyd Ceuta a Melilla.^[1]

Daeth y diriogaeth yn rhan o'r ymerodraeth pan orchmynodd yr ymerawdwr Caligula lofruddio'r brenin Ptolomeus yn y flwyddyn 40 OC. Rhannodd yr ymerawdwr Claudius dalaith Mauretania yn ddwy ran, Mauretania Caesariensis a Mauretania Tingitana, yn y flwyddyn 42, gan gymeryd Afon Muluya fel ffin rhyngddynt.

Prifddinas Mauretania Tingitana oedd Tingis, (Tangier heddiw), ac roedd dwy ddinas bwysig arall, sef Volubilis (ger Meknès) a Rusadir (Melilla heddiw).

Tua 285, penderfynodd yr ymerawdwr Diocletian roi'r gorau i feddiannu'r rhan o'r diriogaeth oedd i'r de o Lixus. Concrwyd yr ardal gan y Fandaliaid yn 429. Yn 533 llwyddodd y cadfridog Belisarius i adennill y diriogaeth i'r ymerawdwr Justinian.

1. ↑ C. Michael Hogan, Chellah, The Megalithic Portal, gol. Andy Burnham